Geschiedenis
In de vorige eeuw liepen er vele grote kuddes schapen op de Veluwe. In die periode werden de schapen uit het dorp en de omgeving opgehaald door de scheper.
Deze scheper verzamelde de schapen ´s ochtends en nam ze mee de heide op. Na de heertgang, een uur of 6 grazen op de heide, werden de schapen op stal gezet.
De stal was een zogenaamde potstal. Een potstal is een stal met een diep gelegen bodem, er is daarom ruimte om een dik pakket heide of, tegenwoordig, stro aan te brengen. In deze potstal mestten de schapen. Door de potstal op te strooien met heideplaggen of stro ontstond na verloop van tijd een dik pakket van mest. Dit werd afgegraven en gebruikt om de landerijen te bemesten.
De komst van de kunstmest was eigenlijk de doodsteek voor deze manier van schapen houden. “Het Veluws Heideschaap” was steeds minder nodig en men ging zich meer toeleggen op het fokken van specifieke vleesschapen zoals de Texelaar.
Het Veluws Heideschaap vandaag
SKNIn 1960 was het ras Veluws Heideschaap bijna verdwenen. In 1963 is de Stichting Rhedense Schaapskudde opgericht.
Men is toentertijd begonnen met niet helemaal raszuivere heideschapen, deze waren nagenoeg uitgestorven. Dankzij de “Stichting zeldzame huisdierrassen” is het Veluwse Heideschaap weer teruggefokt naar hoe dit schaap er 100 jaar geleden uit moet hebben gezien. Dit terugfokken is gebeurd op basis van oude rasbeschrijvingen.
De Stichting zeldzame huisdierrassen heeft de verschillende kuddes met Veluwse heideschapen bij elkaar gebracht en zo gezorgd voor een samenwerking. Het doel daarvan is het in strand houden van het ras “Het Veluws Heideschaap”. Er is op dit moment een rammenpool waaraan 9 kuddes met Veluwse heideschapen uit Nederland deelnemen. Deze kuddes wisselen jaarlijks rammen uit zodat het ras fokzuiver blijft en inteelt vrij.
Raskenmerken
Het Veluws Heideschaap heeft de volgende kenmerken:
Een sober schaap dat goed op de heide kan overleven
Hoog op de poten, kan flinke einden lopen
Lange bewolde staart
Gebogen neus (ramsneus)
Geen horens
Wit van kleur
Gewicht tussen de 60kg en 70kg
In 1999 is het Stamboek voor het Veluws heideschaap opgericht. De Rhedense Schaapskudde is een erkend fokcentrum voor dit schaap. Verspreid over de eerder genoemde 9 kuddes zijn er weer zo’n 1300 Veluwse heideschapen in Nederland.